छगन भुजबळ – महाराष्ट्राचे जाज्वल्य नेतृत्व
छगन भुजबळ यांनी आपल्या राजकीय कारकिर्दीत विविध सामाजिक क्षेत्रात मोलाचे कार्य केले आहे. त्यांनी अनेक शिक्षण संस्था, धर्मशाळा, वसतिगृहे, वाचनालये, व्यायामशाळा, सभागृहे, सांस्कृतिक हॉल, क्रीडांगणे, जिम्नॅशियम, स्मशानभूमी, शौचालये, दवाखाने, रुग्णालये, झोपडपट्टीतील पुनर्वसन योजना, पेयजल योजना, पाणी पुरवठा योजना, रस्ते, पूल, सीमेंट काँक्रीट रस्ते, स्वच्छता व्यवस्था, नाल्यांचे सिमेंटेशन, महिला बचत गटांना प्रोत्साहन, युवकांना मदत, ग्रंथालयांसाठी निधी, सार्वजनिक वाचनालये, बहुउद्देशीय हॉल आदी उपक्रम राबवले आहेत.
त्यांच्या प्रयत्नांनी अनेक शासकीय योजना प्रभावीपणे राबवण्यात आल्या आहेत. झोपडपट्टीधारकांसाठी सुसज्ज पुनर्वसन योजना, विविध भागांत पाण्याच्या टाक्या आणि विहिरींचे खोदकाम, जलवाहिन्या, जलशुद्धीकरण प्रकल्प, आरोग्य सेवा, अंगणवाड्या, बालवाडी योजना, कुपोषण निर्मूलन योजना, आणि सार्वजनिक आरोग्य व्यवस्था यांचा यामध्ये समावेश आहे.
शिक्षण प्रसारासाठी त्यांनी अनेक नवीन शाळा आणि महाविद्यालये सुरू केली. ग्रामीण व शहरी भागांत मुला-मुलींसाठी स्वतंत्र शाळा उभारल्या. शिक्षणासाठी विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती, मोफत बस पास, वसतिगृहांची सुविधा, लायब्ररी, संगणक कक्ष, प्रयोगशाळा इत्यादी सुविधा उपलब्ध करून दिल्या. त्यांनी शिक्षण संस्था आणि शाळांमध्ये विज्ञान, वाणिज्य आणि कला शाखा सुरू करून शिक्षणाची गुणवत्ता वाढवली. त्याचप्रमाणे खेळाडूंना प्रोत्साहन देण्यासाठी क्रीडा संकुल, मैदानांची निर्मिती आणि क्रीडासाहित्याचे वाटप करण्यात आले.
सांस्कृतिक क्षेत्रात देखील त्यांनी नाट्यगृह, कलाभवन, महाकवी कालिदास सभागृह यांसारख्या सुविधा उपलब्ध करून दिल्या. सार्वजनिक सण-उत्सवांसाठी निधी दिला. विविध जाती-जमातींच्या समाज मंदिरांचे बांधकाम करून सामाजिक एकोपा आणि बंधुभाव वाढवण्याचे कार्य केले.
वैयक्तिक माहिती
-
पूर्ण नाव: छगन चंद्रकांत भुजबळ
-
जन्म: १५ ऑक्टोबर १९४७
-
जन्मस्थान: नासिक, महाराष्ट्र
-
शिक्षण: बी.ए., एलएल.बी. (मुंबई विद्यापीठातून)
-
व्यवसाय: राजकारणी, समाजसेवक
-
कौटुंबिक माहिती: पत्नी – मीनाक्षी भुजबळ; मुलगा – पंकज भुजबळ (राजकारणी)
राजकीय कारकीर्द
छगन भुजबळ यांचे राजकीय जीवन १९६८ मध्ये शिवसेना कार्यकर्ते म्हणून सुरू झाले. शिवसेनेतील पहिला नगरसेवक होण्याचा मान त्यांना मिळाला. मात्र, १९९१ मध्ये त्यांनी पक्ष सोडून काँग्रेसमध्ये प्रवेश केला आणि त्यानंतर १९९९ साली शरद पवार यांच्यासोबत राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाची स्थापना केली.
-
मुख्य पदे आणि जबाबदाऱ्या:
-
मुंबई महापालिकेचे नगरसेवक (१९७३)
-
मुंबईचे महापौर (१९८५)
-
महाराष्ट्र विधानसभेचे आमदार (१९९० पासून अनेकवेळा)
-
महाराष्ट्र राज्याचे उपमुख्यमंत्री
-
सार्वजनिक बांधकाम मंत्री
-
अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण मंत्री
-
शैक्षणिक आणि सामाजिक योगदान
-
विविध शैक्षणिक संस्था आणि ट्रस्टच्या माध्यमातून भुजबळ यांनी ग्रामीण व शहरी भागात शिक्षण प्रसारासाठी कार्य केले.
-
मराठा समाजासाठी सामाजिक आरक्षणासाठी त्यांनी विशेष मोहीम राबवली.
-
भुजबळ नॉलेज सिटी, नासिक या शैक्षणिक संकुलाची स्थापना शिक्षण क्षेत्रातील त्यांच्या योगदानाचे उदाहरण आहे.
विदेश दौरे
छगन भुजबळ यांनी विविध आंतरराष्ट्रीय परिषदा, अभ्यासदौरे व सांस्कृतिक प्रतिनिधिमंडळांमध्ये भाग घेतला. त्यांनी अमेरिका, इंग्लंड, चीन, जपान, दक्षिण कोरिया, दक्षिण आफ्रिका, आणि युरोपातील अनेक देशांना भेटी दिल्या.
पुरस्कार व सन्मान
-
महात्मा फुले राष्ट्रीय पुरस्कार
-
समाजरत्न पुरस्कार
-
लोकनेते पुरस्कार
-
सार्वजनिक बांधकाम मंत्री म्हणून उत्कृष्ट कामगिरीबद्दल प्रशस्तीपत्र
वाद व संघर्ष
छगन भुजबळ यांच्या कारकिर्दीत काही वाद व आरोपही आले, विशेषतः सार्वजनिक बांधकाम खात्याच्या काळात झालेल्या घोटाळ्यांच्या आरोपांमुळे. मात्र न्यायालयीन प्रक्रियेनंतर काही प्रकरणांमधून त्यांची निर्दोष मुक्तता झाली.
वैशिष्ट्ये
-
महाराष्ट्रातील ओबीसी (इतर मागासवर्गीय) समाजासाठी नेहमीच सक्रीय आवाज.
-
शिवसेना, काँग्रेस व राष्ट्रवादी काँग्रेस या तिन्ही प्रमुख पक्षांमध्ये उच्चपदस्थ जबाबदाऱ्या सांभाळलेले काही मोजक्या नेत्यांपैकी एक.
-
प्रशासकीय कौशल्य, वक्तृत्वशक्ती आणि संघटन क्षमता यांच्या जोरावर राजकीय अढळ स्थान प्राप्त केले.
0 टिप्पण्या